Het Schrijven van Effectieve Beoordelingscriteria voor Role Plays
Een belangrijk onderdeel van Role Plays zijn de beoordelingscriteria. Deze verschijnen aan het eind van elke oefening en zijn er zodat de deelnemer, vriend of de coach kan bepalen of een Role Play succesvol is afgerond. Er kunnen maximaal zes beoordelingscriteria per Role Play worden toegevoegd. Als het goed is heb je al vóór het schrijven van het programma een aantal competenties vastgesteld. Aan elke competentie moet één of meer beoordelingscriteria worden gekoppeld.
Neem als voorbeeld de competentie ‘feedback geven’. In dit voorbeeld wordt gebruik gemaakt van een model, genaamd het 4G-model. Dat staat voor ‘gedrag’, ‘gevolg’, ‘gevoel’, en ‘gewenst gedrag’. De beoordelingscriteria voor ‘feedback geven’ zien er dan als volgt uit: ‘ik benoem het gedrag’, ‘ik geef het gevolg aan van het gedrag’, ‘ik geef aan welk gevoel het gedrag bij mij oproept’, en ‘ik geef aan welk gedrag ik in de toekomst graag wil zien’. Zie hier meer tips voor het schrijven van een Role Play.
Hieronder staan enkele punten om op te letten tijdens het maken van goede beoordelingscriteria.
De beoordelingscriteria:
- moeten concreet en aanwijsbaar gedrag toetsen. Bij het aanvinken van de beoordelingscriteria moet het evident zijn of een antwoord goed of fout is. Benoem daarom concreet en aanwijsbaar gedrag, zodat de deelnemer, vriend, of coach duidelijk kan zeggen: ‘dit wordt wel gedaan’ of ‘dit wordt niet gedaan’. Hierin mag geen ruimte zijn voor eigen interpretatie. Een slecht beoordelingscriterium is Ik vind dat ik dat ik de klant vriendelijk heb begroet. Een goed beoordelingscriterium is Ik begroet de klant op een vriendelijke manier door te glimlachen.
- moeten zo klein mogelijk gemaakt worden. Meerdere onderdelen in één beoordelingscriterium zijn altijd een slecht idee. Immers, als het eerste onderdeel niet wordt gedaan en het tweede onderdeel wel, dan is het beoordelingscriterium moeilijk goed of fout te keuren. Een slecht beoordelingscriterium is Ik geef mijn feedback via het 4G-model. Dit onderdeel kan niet in één beoordelingscriterium worden behandeld, maar hier zijn er vier voor nodig. De goede beoordelingscriteria zijn in de tweede alinea van dit artikel te zien.
- moeten worden geformuleerd als stelling, niet als vraag. Beoordelingscriteria worden aangevinkt en moeten daarom als stelling worden geformuleerd. Een slecht beoordelingscriterium is Heb je benoemd wanneer deze persoon te laat kwam?, een goed beoordelingscriterium is Ik benoem wanneer deze persoon te laat kwam.
- moeten geformuleerd zijn in de ik-vorm. Beoordelingscriteria worden vanuit de ik-vorm geformuleerd, zodat deelnemers sneller de beoordelingscriteria koppelen aan hun gedrag tijdens de opname. Een slecht beoordelingscriterium is Het gesprek wordt afgerond door een afspraak in te plannen. Een goed beoordelingscriterium is Ik rond het gesprek af door een afspraak in te plannen.
- zijn beschreven in de tegenwoordige tijd. Als de deelnemers, vrienden, of coaches de opname bekijken beoordelen ze de opname die ze op dat moment zien. beoordelingscriteria moeten daarom altijd in de tegenwoordige tijd staan. Een slecht beoordelingscriterium is Ik heb doorgevraagd op onduidelijkheden. Een goed beoordelingscriterium is Ik vraag door op onduidelijkheden.
- mogen gebruikmaken van een verhelderend voorbeeld. Soms kan een opdracht nogal lastig zijn als de deelnemer een complex antwoord moet geven. Een voorbeeld kan hierbij verhelderend werken en de deelnemer op de goede weg helpen. Een voorbeeld hiervan is Ik stel een vervolgvraag (bijvoorbeeld: ‘Heb je zelf een idee hoe we dit kunnen oplossen?’).
- moeten inhoudelijk zijn behandeld in de voorbereiding. Let er op dat de beoordelingscriteria niet uit de lucht komen vallen, maar dat de competentie erachter al is behandeld in de voorbereiding of een eerdere voorbereiding. Dit is dus meteen een goede check om te kijken of de tekst bij de voorbereiding compleet is. Zorg er daarnaast voor dat alle onderdelen in de opdrachtomschrijving terugkomen in de beoordelingscriteria.
Check tot slot of alle beoordelingscriteria zijn gekoppeld aan de juiste competentie.